تأثیر آموزش بر میزان آگاهی و عملکرد مادران در رابطه با تغذیه تکمیلی کودکان زیر یک سال بیرجند (۱۳۸۶)

زمینه و هدف : رشد و تکامل بهینه کودکان ، مستلزم تغذیه خوب آن هاست و مادران نقش تعیین کننده سلامت کودکان دارند . عدم آگاهی ایشان منجر به بروز اختلالات گوناگون می شود . مطالعه حاضر با هدف تعین تأثیر آموزش بر میزان آگاهی و عملکرد مادران در رابطه با تغذیه کمکی زیر یک سال انجام شد .   روش تحقیق : در این مطالعه نیمه تجربی با مراجعه به مراکز بهداشتی در مناطق مختلف شهر ، 30 مادر با روش مبتنی بر هدف از کودکانی که منحنی رشدشان نسبت به سن و جنس دو انحراف معیار کمتر از استاندارد بود ، مورد مصاحبه قرار گرفتند . پرسشنامه دارای 40 سؤال در مورد آگاهی و 40 سؤال در مورد عملکرد بود . میزان آگاهی و عملکرد در سه سطح ضعیف ، متوسط و خوب امتیازبندی گردید . پس از اخذ اطلاعات پایه ، آموزش مادران به صورت بحث گروهی و نمایش فیلم و اسلاید و دادن جزوه آموزشی انجام و 15 روز بعد مجدداً پرسشنامه عیناً به مادران داده شد . داده ها با استفاده از نرم افزار آماری spss روش های آمار توصیفی و آزمون های آماری تی و کای دو در سطح معنی داری 05/0 p≤ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند . یافته ها : میانگین سن کودکان 69/0 ± 16/2 ماه و سن مادران 57/0 ± 32 سال بود . 66% مادران از سن شروع تغذیه کمکی ، 26% از سن شروع قطره آهن و 40% از سن شروع قطره مولتی ویتامین و 33/13% از نوع غذای کمکی اطلاع نداشتند . اغلب مادران از سن شروع و چگونگی تغذیه کودک با مواد غذایی مختلف اطلاع صحیح نداشتند . مقایسه میانگین نمره آگاهی مادران قبل از آموزش (07/1 ± 37/7) با آگاهی آنان بعد از آموزش (49/1 ± 62/17) نشانگر تفاوت معنی داری بود (004/0 p= ) مقایسه میانگین نمره عملکرد مادران قبل از آموزش نیز (31/1 ± 54/5) با نمره عملکرد پس از آموزش (96/1 ± 73/18) تفاوت معنی داری را نشان داد (001/0 p= ) . میانگین سن شروع غذای کمکی با شغل و تحصیلات و سن مادر و تعداد فرزندان ارتباط معنی دار نداشت ولی میانگین سن قطع شیر مادر با رتبه تولد فرزندان اختلاف معنی داری داشت (05/0 p= ) ؛ هم چنین میانگین سن شروع قطره مولتی ویتامین با رتبه تولد کودکان اختلاف معنی داری داشت (002/0 p= ) . نتیجه گیری : از آن جا که شروع تغذیه تکمیلی قبل از چهار ماهگی با بروز عفونت ، سوء تغذیه ، آلرژی و ... همراه است ، آموزش صحیح مادران حائز اهمیت است و بررسی مشکلات احتمالی در رابطه با شیردهی انحصاری کودک تا شش ماهگی ضروری است